"Μαμά, σέλω νελό", "Θήμερα πήγαμε θτη θάλαθα", "Να ένας κύλος"...
αυτές είναι μόνο μερικές φράσεις, που μπορεί να ακούσουμε καθημερινά από ένα παιδί. Συνήθως, δεν δίνουμε σημασία σε αυτά τα αρθρωτικά "λαθάκια", και μάλιστα, μπορεί να μας φαίνεται χαριτωμένο και αστείο να ακούμε ένα μικρό παιδί, να μιλάει με αυτό τον τρόπο. Μάλιστα, δεν είναι λίγες οι φορές που μπορεί να μιλήσουμε και εμείς έτσι ("μωρουδίστικα") για να διασκεδάσουμε και να έρθουμε σε επαφή μαζί του, κατά τη διάρκεια ενός παιχνιδιού. Δεν είναι πια και τόσο κακό... Κάποια στιγμή, θα μεγαλώσει και δεν θα μιλάει έτσι...
Είναι άραγε σωστός αυτός ο τρόπος σκέψης ή κάνουμε περισσότερο κακό; Πρέπει να ανησυχούμε ή όχι; Πότε θα μιλήσει καθαρά, όπως ένας ενήλικας; Πρέπει να επισκεφθώ έναν ειδικό για κάτι τόσο "απλό" ή όχι;
Σε αυτές τις ερωτήσεις θα προσπαθήσουμε να απαντήσουμε με το σημερινό άρθρο.
Σύμφωνα με το ICD - 10 (Διεθνής Ταξινόμηση Νόσων και Συναφών Προβλημάτων Υγείας, 2008) του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, η Ειδική Διαταραχή της Άρθρωσης είναι μία ειδική αναπτυξιακή διαταραχή, όπου το παιδί, ανάλογα με την ηλικία, στην οποία βρίσκεται, χρησιμοποιεί με λανθασμένο τρόπο τους διάφορους φθόγγους. Αυτό, όμως δεν σημαίνει ότι οι γλωσσικές του δεξιότητες δεν βρίσκονται σε φυσιολογικό επίπεδο. Έτσι έχουμε 2 υποκατηγορίες:
α) Την διαταραχή της άρθρωσης, όπου το παιδί διαλέγει το σωστό φώνημα, αλλά το προφέρει λάθος, λόγω πιθανών δυσκολιών που μπορεί να αντιμετωπίζει στον μηχανισμό παραγωγής της ομιλίας (π.χ. προβλήματα με την οδοντοστοιχία, κοντός χαλινός, λανθασμένη τοποθέτηση της γλώσσας στον εκάστοτε αρθρωτή, σχιστίες κ.α.).
β) Την φωνολογική διαταραχή, όπου το παιδί διαλέγει λάθος φώνημα, προκειμένου να το χρησιμοποιήσει και έτσι, αρκετές φορές δεν καταλαβαίνουμε τι θέλει να μας πει. Συνήθως, το παιδί μπορεί να παράγει μεμονωμένα σωστά τον ήχο, αλλά όχι όταν αυτός υπάρχει σε μία λέξη. Φαίνεται, δηλαδή, ότι δεν διακρίνει ότι οι ήχοι που μπερδεύει είναι διαφορετικοί μεταξύ τους. Δεν είναι οι ίδιοι. Τα πιο συνηθισμένα ζευγάρια φωνημάτων, όπου παρατηρούνται αυτές οι δυσκολίες είναι: θ - φ, σ - ζ, δ - β. Ακόμη, παρατηρούνται απλοποιήσεις συμπλεγμάτων (π.χ. κύλος αντί σκύλος), απαλοιφές φωνημάτων (π.χ. ότα αντί κότα), επαναλήψεις φωνημάτων ή και συλλαβών (π.χ. τίτι αντί σπίτι, νινάω αντί πεινάω), μετακινήσεις φωνημάτων (π.χ. εφέλαντας αντί ελέφαντας), αλλά και άλλες φωνολογικές διεργασίες.
Σύμφωνα με τον Πανελλήνιο Σύλλογο Λογοπεδικών, οι ηλικίες κατάκτησης των φωνημάτων και των συμπλεγμάτων ορίζονται ως εξής:
Ηλικίες κατάκτησης φωνημάτων και συμπλεγμάτων
Ανάλογα, λοιπόν, με τη κάθε ηλικία και εφόσον, θεωρούμε ότι κάτι δεν πάει καλά και το πρόβλημα εξακολουθεί να υπάρχει, θα ήταν καλό να απευθυνθούμε σε κάποιον ειδικό λογοθεραπευτή, έτσι ώστε να γίνει άμεση αξιολόγηση. Άλλωστε, όπως έχουμε αναφέρει και τονίσει σε προηγούμενο άρθρο, η έγκαιρη διάγνωση και η έγκαιρη παρέμβαση είναι το Α και το Ω. Εκτός αυτού, αν διακρίνουμε κάτι περίεργο και το αντιμετωπίσουμε εγκαίρως μπορούμε να αποφύγουμε μελλοντικά προβλήματα σε μαθησιακό επίπεδο. Βλέπετε, όλα είναι μία αλυσίδα μεταξύ τους, γιατί, λοιπόν, να αφήσουμε να εξελιχθεί κάτι που αργότερα, θα είναι δύσκολο έως και ακατόρθωτο να αντιμετωπιστεί.........!!!!!!!!!!!
Για το τέλος, σας έχω 2 σημαντικά tip που θα πρέπει να γνωρίζετε, σχετικά με το σημερινό μας θέμα....Tip 1: Όσο και να σας αρέσει και να το βρίσκετε γλυκό, το παιδί σας να μιλάει "μωρουδίστικα", εννοείται ότι δεν θα πρέπει να το αφήνετε να το κάνει συνέχεια. Μπορείτε με όμορφο τρόπο, να του δείξετε πως είναι ο σωστός τρόπος παραγωγής των φωνημάτων. Δεν θα πρέπει να ξεχνάτε ότι το παιδί δέχεται συνεχώς ερεθίσματα. Αν αυτά, ακούγονται διαρκώς με το λάθος τρόπο, μόνο και μόνο επειδή είναι πιο εύκολο, τότε το παιδί δεν θα μάθει το σωστό και αργότερα, θα είναι χίλιες φορές πιο δύσκολο να αλλάξει συνήθειες.....Tip 2: Καλό θα ήταν να επισκεφθείτε και έναν ωριλά, ώστε να ελέγξετε την ακοή του παιδιού σας. Αν το παιδί, παθαίνει συχνά ωτίτιδες, μπορεί να μην ακούει αρκετά καλά, λόγω του υγρού που μαζεύεται στο αυτί και έτσι, εξαιτίας αυτού, να εμφανίζει προβλήματα με την ομιλία του.Λαμπρινή Δανιηλίδου
ΛογοθεραπεύτριαΠηγές:Βογινδρούκας Ι., Μαρίνης Θ., Νικολόπουλος Δ., Νικολόπουλος Θ.Π., Οκαλίδου Α., Παπαδημητρίου Ν.Δ., Πρώιου Χ., Πρωτόπαπας Α.Χ., Σίμος Π. (2008). Γλωσσική Ανάπτυξη και Διαταραχές. Εκδόσεις Τόπος. Αθήνα.Καμπανάρου Μ. (2007). Διαγνωστικά Θέματα Λογοθεραπείας. Εκδόσεις Ελλήν. Αθήναwww.onmed.gr