Τι είναι ο ειδικός παιδαγωγός;
Ο ειδικός παιδαγωγός είναι ένας εξειδικευμένος θεραπευτής συνήθως με βασικό πτυχίο στην ειδική αγωγή ή στην γενική εκπαίδευση και μεταπτυχιακές σπουδές είτε στην ειδική αγωγή είτε σε εξειδικευμένους κλάδους της ειδικής αγωγής (π.χ. αυτισμός, γλωσσικές διαταραχές, μαθησιακές δυσκολίες, σχολική ψυχολογία, κ.τ.λ.). Ο ρόλος του ειδικού παιδαγωγού είναι πολλαπλός καθώς αναλύει τις εκπαιδευτικές ανάγκες του κάθε παιδιού, αξιολογεί το μαθησιακό του προφίλ (δυνατότητες, αδυναμίες, τρόποι με τους οποίους το παιδί μαθαίνει καλύτερα) χρησιμοποιώντας ειδικά σταθμισμένα ψυχομετρικά εργαλεία, καταρτίζει και εφαρμόζει εξατομικευμένο πρόγραμμα παρέμβασης. Επιπλέον οι ειδικοί παιδαγωγοί δρουν υποστηρικτικά και συμβουλευτικά στο παιδί, τους γονείς, καθώς και στους εκπαιδευτικούς στο σχολικό πλαίσιο. Με την κατάλληλη εξειδίκευση, οι ειδικοί παιδαγωγοί συντονίζουν ομάδες κοινωνικών δεξιοτήτων, ψυχοπαιδαγωγικά προγράμματα και προγράμματα ανάπτυξης συναισθηματικής νοημοσύνης. Τέλος, συνεργάζεται άμεσα με τους υπόλοιπους θεραπευτές (ψυχολόγο, λογοθεραπευτή, εργοθεραπευτή κ.τ.λ.) και το σχολείο ώστε μέσα από τη διεπιστημονική προσέγγιση να ωφεληθεί το παιδί όσο το δυνατόν περισσότερο.
Ποιες είναι οι ηλικίες που μπορεί ο ειδικός παιδαγωγός να ξεκινήσει μία παρέμβαση με το παιδί;
Ο ειδικός παιδαγωγός μπορεί να ξεκινήσει παρέμβαση με το παιδί σε οποιαδήποτε ηλικία, ανάλογα με τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει το κάθε παιδί. Συνήθως η παρέμβαση του ειδικού παιδαγωγού αρχίζει με την είσοδο του παιδιού στην υποχρεωτική προσχολική εκπαίδευση (4-5 ετών) και κυρίως με τη φοίτηση του παιδιού στο Δημοτικό, οπότε και φαίνονται εντονότερα οι δυσκολίες που μπορεί να αντιμετωπίζει λόγω της αλλαγής σχολικού πλαισίου και των μεγαλύτερων απαιτήσεων του αναλυτικού προγράμματος. Σε περιπτώσεις όμως παιδιών που ήδη έχουν διαγνωσθεί με κάποια αναπτυξιακή καθυστέρηση και ακολουθούν πρόγραμμα πρώιμης παρέμβασης, παιδιά μικρότερης ηλικίας ενδεχομένως να χρειαστούν και παρέμβαση από ειδικό παιδαγωγό.
Πότε πρέπει να απευθυνθώ σε ειδικό παιδαγωγό;
Καταρχάς θα πρέπει να απευθυνθείτε σε ειδικό παιδαγωγό εάν ο παιδοναπτυξιολόγος του παιδιού σας προτείνει πρόγραμμα ειδικής διαπαιδαγώγησης. Επιπλέον, ανάλογα με την ηλικία του παιδιού υπάρχουν κάποια σημάδια που αν τα παρατηρήσετε θα πρέπει να αναζητήσετε βοήθεια από ειδικό παιδαγωγό (δυσκολία προσαρμογής στο σχολικό πλαίσιο, καθυστέρηση στην ανάπτυξη δεξιοτήτων σε σχέση με τους συνομηλίκους του).
Εάν το προσχολικής ηλικίας παιδί σας δυσκολεύεται στο Νηπιαγωγείο, δεν μπορεί να ακολουθήσει τις οδηγίες της νηπιαγωγού, εάν δυσκολεύεται να συμμετέχει σε ομαδικές δραστηριότητες με τους συμμαθητές του, εάν δεν έχει κατακτήσει βασικές προμαθηματικές έννοιες (πολλά-λίγα, απαρίθμηση αντικειμένων, κ.τ.λ.) στα προνήπια, εάν δεν έχει κατακτήσει βασικές μαθηματικές και φωνολογικές δεξιότητες στο νηπιαγωγειο (π.χ. να γνωρίζει τους αριθμούς μέχρι το 10, να μπορεί να μετράει τις συλλαβές των λέξεων), εάν δυσκολεύεται στη λεπτή κινητικότητα (να σχεδιάζει απλά σχήματα, να κόβει με το ψαλίδι), τότε θα πρέπει να απευθυνθείτε σε ειδικό παιδαγωγό, ο οποίος θα αξιολογήσει μαθησιακά το παιδί σας και ενδεχομένως προτείνει και αξιολόγηση από άλλους θεραπευτές.
Στο Δημοτικό, θα πρέπει να απευθυνθείτε σε ειδικό παιδαγωγό, εάν το παιδί δυσκολεύεται στα μαθήματα , εάν τα μαθήματα του σχολείου αποτελούν καθημερινό άγχος του, εάν σε μεγαλύτερες τάξεις δεν μπορεί να διαβάσει μόνο του τα μαθήματα για την επόμενη ημέρα.
Η σχολική αποτυχία είναι μία από τις μεγαλύτερες πηγές άγχους και πολλές φορές αιτία κοινωνικής απομόνωσης για το παιδί. Με την κατάλληλη παιδαγωγική παρέμβαση το παιδί σας θα αποκτήσει όχι μόνο τις απαραίτητες γνωστικές, αλλά και τις κατάλληλες επικοινωνιακές και κοινωνικές δεξιότητες που θα του επιτρέψουν να αποκτήσει άνεση στις μαθησιακές δεξιότητες που απαιτούνται για την ηλικία του και να ενταχθεί ευκολότερα στο σύνολο της τάξης.
Αναστασία Κούρτη,
Ειδική Παιδαγωγός MSc,
Εκπ. Παιγνιοθεραπεύτρια