Aρκετοί γονείς όταν ακούν από τους εκπαιδευτικούς προσχολικής ηλικίας τη λέξη «δεξιότητα» δεν νιώθουν σίγουροι για την κατανόηση της συγκεκριμένης έννοιας. Τα παιδιά από τα τέσσερα έτη της ηλικίας τους και έπειτα πρέπει να έχουν κατακτήσει τις δεξιότητες της λεπτής κινητικότητας, της αδρής κινητικότητας, της λεκτικής αντιληπτικής και της λεκτικής εκφραστικής ικανότητας. Παρακάτω παρουσιάζονται περιγραφικά οι παραπάνω δεξιότητες και προτείνονται κάποιες δραστηριότητες για την εξέλιξη τους στο πλαίσιο της οικογένειας.
Λεπτή Κινητικότητα: Όρος που αναφέρεται στο συντονισμό των χεριών και των δακτύλων. Αυτή η δεξιότητα συνδέεται με τις γραφοκινητικές δεξιότητες του παιδιού κάποιες από τις οποίες είναι οι εξής:
- Να πιάνει σωστά το πιρούνι και το κουτάλι
- Να χρησιμοποιεί το ψαλίδι
- Να ζωγραφίζει με λεπτούς μαρκαδόρους μέσα στο πλαίσιο
- Να κρατάει καλά το μολύβι
- Να πετάει τη μπάλα πάνω από το κεφάλι του
Αδρή Κινητικότητα: Όρος που αναφέρεται στο συντονισμό των κινήσεων του σώματος. Αυτή η δεξιότητα συνδέεται με τις κινητικές δεξιότητες του παιδιού κάποιες από τις οποίες είναι οι εξής:
- Να ισορροπεί σε ένα κινητικό παιχνίδι
- Να κλωτσάει την μπάλα
- Να παίζει κουτσό
- Να τρέχει χωρίς να πέφτει
Λεκτική Αντιληπτική Δεξιότητα - Λεκτική Εκφραστική Δεξιότητα: Όροι που αναφέρονται στην κατανόηση των προφορικών μηνυμάτων (ακροατής) και στην ικανότητα ανταπόκρισης σε αυτών (ομιλητής) αντίστοιχα. Αυτές οι δεξιότητες αναφέρονται στην ικανότητα του παιδιού να συμμετέχει σε διαλόγους είτε ως ακροατής είτε ως ομιλητής με απώτερο σκοπό την πραγματική επικοινωνία. Κάποιες από αυτές τις δεξιότητες είναι οι εξής:
- Να αντιλαμβάνεται και να αναδιηγείται μια ιστορία
- Να αναγνωρίζει και να διαχωρίζει αντίθετες έννοιες
- Να διατυπώνει ερωτήσεις
- Να έχει η σκέψη του και η έκφραση του μια λογική ροή
- Να σέβεται τον ομιλητή
- Να είναι καλός ακροατής
- Να ανταποκρίνεται σε λεκτικές οδηγίες
- Να προτείνει τρόπους επίλυσης προβλημάτων
Όλες οι παραπάνω δεξιότητες καλλιεργούνται στα παιδιά τόσους στους παιδικούς σταθμούς, όσο και στα νηπιαγωγεία. Η συνεισφορά όμως της οικογένειας στην ανάπτυξη των παραπάνω δεξιοτήτων ήδη από την μεταβρεφική ηλικία είναι πολύ σημαντική. Παρακάτω προτείνονται κάποιες δραστηριότητες που μπορούν να λάβουν μέρος στο οικογενειακό πλαίσιο.
Οι γονείς μαζί με τα παιδιά μπορούν:
- Να τακτοποιούν τα μαχαιροπίρουνα στη θέση τους
- Να ταξινομούν μικροαντικείμενα με βάση το χρώμα ή το μέγεθος (π.χ. κουμπιά)
- Να παίζουν με πλαστελίνη
- Να ζωγραφίζουν
- Να χορεύουν κάνοντας διάφορες αυτοσχέδιες κινήσεις (κουτσό, πηδηματάκια)
- Να διαβάζουν παραμύθια και να ακολουθεί η αναδιήγηση τους από τα παιδιά αλλά και από τους ενήλικες και έπειτα να εντοπίζουν τα κοινά και τα μη κοινά σημεία της διήγησης τους.
- Να δημιουργούν από κοινού απλές χειροτεχνίες, χρησιμοποιώντας ψαλίδι, κόλλα και χαρτόνια με διαφορετικές υφές
- Να παίζουν παιχνίδια όπως «ο κρυμμένος θησαυρός», όπου εξασκούνται οι προφορικές οδηγίες
ΠΑΠΠΑ ΑΘΗΝΑ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ